สหรัฐและไทยลงนามข้อตกลงความร่วมมือด้านนิวเคลียร์

เมื่อวันที่ 14 มกราคม 2568 สหรัฐฯ และไทย ได้ลงนามความตกลงร่วมมือใช้พลังงานนิวเคลียร์ในทางสันติ โดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม และ เอกอัครราชทูตสหรัฐอเมริกาประจำประเทศไทย

123 Agreement เป็นความตกลงตามเงื่อนไขภายใต้ Section 123 ของ U.S. Atomic Energy Act ที่รัฐที่สนใจรับหรือจัดซื้อเทคโนโลยีนิวเคลียร์ อาทิ วัสดุนิวเคลียร์ เครื่องมือ อุปกรณ์ที่เกี่ยวข้อง จากสหรัฐฯ ต้องจัดทำความตกลงและปฏิบัติตามเงื่อนไขของฝ่ายสหรัฐฯ ซึ่งความตกลงดังกล่าวมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อป้องกันมิให้รัฐผู้รับนำวัสดุหรืออุปกรณ์ดังกล่าวไปใช้ในทางอื่นนอกเหนือจากการวิจัย พัฒนา ในทางสันติ และเพื่อให้สอดคล้องกับพันธกรณีของสนธิสัญญาไม่แพร่ขยายอาวุธนิวเคลียร์ รวมถึงความตกลงเพื่อพิทักษ์ความปลอดภัยวัสดุนิวเคลียร์รวมถึงพิธีสารเพิ่มเติมฯ ที่ให้ไว้ต่อทบวงการพลังงานปรมาณูระหว่างประเทศด้วย

ความตกลงดังกล่าวเป็นการเปิดช่องทางให้ไทยสามารถรับหรือจัดซื้อเทคโนโลยีนิวเคลียร์จากสหรัฐฯ ได้ ซึ่งรวมถึงเครื่องปฏิกรณ์ขนาดเล็กแบบโมดูลาร์ หรือ Small Modular Reactor (SMR) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีนิวเคลียร์เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้าที่ได้รับความสนใจจากทั่วโลก ณ ปัจจุบัน รวมถึงประเทศไทยด้วย จากจุดเด่นที่ใช้ footprint ที่น้อยกว่าโรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์ขนาดใหญ่ มีระบบความปลอดภัยขั้นสูง มีโอกาสเกิดอุบัติเหตุที่ต่ำ สร้างผลกระทบน้อยกว่า รวมถึงก่อสร้างและติดตั้งได้ในระยะเวลาอันสั้น

ทั้งนี้ ไทย-สหรัฐฯ ได้เคยลงนามความตกลงดังกล่าว (ในชื่อความตกลงด้านการใช้พลังงานนิวเคลียร์ในทางพลเรือน) เมื่อปี พ.ศ. 2517 แต่ได้หมดอายุไปเมื่อปี พ.ศ. 2557 ก่อนกลับเข้าสู่กระบวนการหารือเพื่อจัดทำความตกลงฉบับใหม่จนกระทั่งสำเร็จในปี พ.ศ. 2568 นี้

---------------

แหล่งข้อมูล

United States and Thailand Sign Civil Nuclear Cooperation Agreement, www.state.gov/office-of-the-spokesperson/releases/2025/01/united-states-and-thailand-sign-civil-nuclear-cooperation-agreement